Podróż w czasie

Zapraszam Was dzisiaj w podróż do przeszłości. Wyobraźcie sobie, że jest rok pański 1840. W wiejskiej chacie, gdzieś wśród warmińskich wzgórz mieszka rodzina.

Mąż i ojciec każdego ranka wyrusza do obrządku i w pole, a jego żona po wydojeniu krowy-żywicielki, od rana uwija się w kuchni. W końcu ogarnąć pięcioro dziatek, to nie byle co!
Starsze dzieci pomagają młodszym, a matka zaczyna dzień od rozpalenia ognia w czarnej kuchni. Nie są bogaci, chatę odziedziczyli po dziadkach, w niewielkim pomieszczeniu pod kominem jest tylko miejsce do rozpalenia ognia i kilka kociołków.

Nasza gospodyni jest niewysoka, bez trudu więc przechodzi przez niskie drzwi, by dostać się do swego kuchennego, lekko zadymionego królestwa. Gotuje w kociołkach kaszę jaglaną i mleko dla dzieci na śniadanie, a na rozgrzanej, ciężkiej patelni szybciutko piecze podpłomyk dla męża. Patelnię kupili na odpuście, od wędrownych Cyganów. Przez ten czas starsze dziewczynki zajęły się już porządkami, starannie zasłały łóżka i szykują się do szkoły.

Szkoła jest w sąsiedniej wsi, 6 km dalej. Kawał drogi dla małych stópek. Ale tata, który przepada za swoimi córkami zaprzęga konia do drabiniastego wozu i już pokrzykuje na podskakujące dziewczynki. Koń raźnym krokiem wyrusza w drogę, co i rusz, przy innych gospodarstwach dosiadają się dzieciaki zachwycone, że nie muszą dreptać leśnym traktem. Bo chłodno już, a matula butów nie kupiła!
Tymczasem w chacie maluchy naśladując mamę bawią się w dom. Dziewuszki mają własny stół i ławy, zastawę stołową, wózki dla swoich " dzieci" i "pichcą" coś od rańca na wyimaginowanym ogniu:-)))

Czteroletnia Agnieszka, dla której nie ma żadnych ograniczeń wskakuje na konia i jedzie "w las"...

-Bój się Boga, dziecko! - krzyczy z izby mama ze śmiechem, kto to widział, żeby pannica na koniu jeździła! - Jak Flanek od sąsiadów moze to ja tez- odpowiada rezolutnie mała Agnieszka ( czyżby miała być pierwszą, wiejską emancypantką? )
A mama w tym czasie pucuje izbę, bo teście mają odwiedzić ich rodzinkę. Izba jest pięknie pobielona, na podłodze leżą utkane zimą dywaniki z gałganków, a w rogu stoi kaflowy piec.

Kiedy ogień w nim buzuje, do duchówki wstawia się gar żeliwny z pyszną potrawką. Przez kilka godzin mięso dusi się we własnym sosie z pysznymi warzywami ( a jak nie ma mięsa to i same warzywa z kaszą będą dobre! Żeby nie stracić smaku gospodyni zalepia szczelnie garnek ciastem. Taka pachnąca, przypieczona skorupka maczana w sosie to przysmak.

Jeszcze rzut oka na izbę i czas zrobić porządki w jasnej kuchni, gdzie i zioła się suszą, i buraki kiszą się w kamiennym garnku. Teściowa to zacna kobieta, ale Mazurka z krwi i kości. Kocha porządek! Swoją drogą to rzadkość, bo zazwyczaj swój ze swoim się wiązał, a tu - mama Warmianka, a ojciec Mazur. I żyją zgodnie. Ale rodziny nie były zadowolone, o nie! Dopiero kiedy na świat wnuki przyszły obie babcie zmiękły:-)))
Młoda gospodyni zamyśliła się przez chwilę wspominając tak niedawne przecież czasy, westchnęła i zabrała się do roboty.

Tymczasem kilka wsi dalej, już na Mazurach do drogi szykują się dziadkowie. Dziadek zaprzęga konie do wozu, babcia pakuje kosze ze smakołykami i ciepły kocyk dla najmłodszego wnusia. Bo przecież synowa na dniach spodziewa się rozwiązania i jeszcze jeden dzieciaczek przybędzie. Stara Mazurka polubiła swoją synową, bo dobra to dziewczyna, robotna, gospodarna, a jej Janka to kocha, że aż strach!
No i pomoże babcia w pierwszych dniach połogu resztę dziatek ogarnąć i gospodarstwo poprowadzić!

A w izbie znowu zawiśnie kołyska!

Dom dziadków jest dobrze wyposażony. Dziadek w czarnej kuchni wylepił z gliny palenisko do gotowania, spracowanymi rękoma zrobił i wygładził zagłębienia na drewno, żeby jego żonie wygodniej było gotować. Pobielił ściany i pięknie pomalował drzwi.

Drzwi, okiennice i framugi okien pomalował na niebiesko, żeby muchy nie leciały...

I wyruszyli w drogę. Po drodze mijali chałupy i domy.

Zatrzymali się w kuźni, żeby konia podkuć.

Dobra to była wizyta, a na świat przyszedł chłopiec!

Lata mijały i świat pędził do przodu nawet w naszej wiosce. Mały Felix dorósł, przejął gospodarkę, a teraz gospodarzem jest już jego syn. A w domu się zmieniło, oj zmieniło! Nie maj już czarnej kuchni. Teraz trzeba iść z duchem czasu! Czarna kuchnia połączyła się z kuchnią jasną, a w niej zdun wymurował piękną kaflową kuchnię z żeliwną płytą, z fajerkami!

Obok stanęło sprytne urządzenie, które gospodarz wypatrzył podczas wizyty we dworze. Jego młoda żona nacieszyć się nie mogła! Nic to, że wodę trzeba nosić, ale jaka to wygoda! I jakie statki czyste!

60 lat minęło. Chałupa się zmieniła, tylko po obejściu dalej żywizna chodzi.

I tak już będzie zawsze. Aż do naszych czasów! Tylko, że my, nawet mieszkając na wsi mamy prąd, wodę bieżącą, kuchenki gazowe ( chociaż nie ma to jak ścianówka!), centralne ogrzewanie - ale nadal lubimy piece, takie jak ten:

A co się stało z potomkami naszej rodziny? Najpierw poszli za chlebem, do miasta, a potem... wrócili, mieszkają w domu dziadków i prowadzą gospodarstwo agroturystyczne:-))))



PS. Oczywiście rzeczona rodzina jest wytworem mojej wyobraźni:-)))
A w podróż wybraliśmy się do Muzeum Budownictwa Ludowego - Parku Etnograficznego w Olsztynku

PS2.W odpowiedzi na post Kyji - starszych wózków w skansenie w Olsztynku nie było. W sieci znalazłam coś takiego:

Tylko skąd takie cacko wzięłoby się w wiejskiej chacie? A może ktoś ma zdjęcia wózków dla lalek z XIX wieku, a może wózek?
Zdjęcia chętnie przygarnę:-)))